Sasak Perot

Yogyakarta [sasak.org] Kanak bajang Sasak luwex sax bingung boyax identitas dirixn. Selapux care ntan cobax adexn bau dait ajahan dait tuntunan sax teparan mule Sasak tulen. Lagux lamun arax beketowan lex sax towaxan ape malik ye berembeng pendapat dengan towax dait belex belax sino jelapan ye bereaksi negatif, sili gati. Arax duwe pekare sax piyax dengan towax sino sili. Pertame ye sakit, keduwe ye takut. Pembelas (gap) antare kanak bajang dait dengan towax ye gowar gati. Dengan towax bekelakuan menurut penaox dait pengalaman ne, ye ape gowar ape sempit. Kanak bajang sax menge (open minded) dait kritis beketowan sengax mule meno sifat dengan belajah. Luwex mace, luwex begitax dait luwex alamin.

Dengan sax sili biasen nyeke sakit, cobaxang ite pade bejorax lex julun dengan sakit otak pasti ye langsung sili. Ape malik beketowan, ite lawan ngeraos doang ndexn demen. Lamun ndex nyeke sakit dengan sax sili sino ye takut. Dengan sax takut yax te ketaon ape sax ye sebox pastine sili lamun arax dengan ketowanang pekare sax bebuntel (terkait) isix kepentingan hajat idupne. Sax paling ye takutang lamun arax dengan beketowan masalah sejarah dait adat istiadat.

Adat sax ite sebut tradisi sino ye kebiasaan. Lamun arax dengan biase kadu ime kiwox/kiri ye teparan adatne lengex. Lamun arax sax ndex sopan langsung tepenget (peringet), jagax adatm!. Jari adat yesino kebiasaan dait endah perilaku. Tradisi artin melalui kata, olex uni. Jari zaman laex ndex arax dengan nulis, selapuh te ajah kadu conto dait uni. Nani lowex dengan sax nyelax selapux sax nulis rencane dait cite cite, te polox olox si kanax bajang. Unin, ye raos raos doang. Ye ndex sadar base (bahwa) lamun nde arax raos ndex arax ketaon. Lamun ndex arax ketaon jaxn arax beketowan. Lamun arax dengan sakit dait takut jaxn sili. Dengan girang sili terusn muni, ape ndex araxm gawex?. Nyenyedax doang!. Dengan sax ngomeh sino pade kance sax polox olox batur sax kena raos raos doang. Lamun dengan sax tetu mele majuang bangse Sasak pastine bahgiye dengah dengan raosang usahe pemajuang dirix. Dengah dengan beketowan pekare, menak dait ndex menak. Mace tulisan sax nyadarang sai ite pade dait ape sax wah te gawex terus berembe seterusn. Ye sino baken api sax sedut semanget ite selapux adexte gesit maju.

Dengan Sasak beduwen acare sax ye sebut Sangkep. Sangkep sino base Kawi/Sanskrit bemaxne mempersenjatai dirix, nyiapang dirix kadu perang. Perang sino bau sax besifat fisik bau endah sax besifat mental, pemikiran. Jari sai sai bani pesilax dengan sangkep berarti ye siap perang pemikiran. Lamun jelap sili berarti ye ndex mele sangkep lagux arax ye sebox. Kanak bajang Sasak wah pinter pinter, ndexn bau te gulut gulut isix cao utawe pelecing. Timaxn wah te sadex mangan besoh, lamun ye beduwe pikiran lain jaxn muni doang. Ape jaxn takutang lasingan?.

Lex sangkep sangkep duniye maye sax paling liwex te kerantex yesino pekare menak dait adat sax ndex selampax (sejalan) kance akhlak apemalik akidah. Akhlak sax besumber olex akidah sino besifat ringkes, kontex, bagus jari kemasalahatan utawe harmonis. Lamun adat jax bau te rombox te kurangin sesui kebutuhan lex waktu sino. Lamun akhlax olex akidah jelas tuntunan, mbex sax Al Qur’an dait mbe sax Hadits utawe ajaran Ulama asli. Adat sino ures (timbul) oleh keadaan manusia utawe masayaraktne. Dengan Bima luwex kadu ime kiri begawean, ndex arax dengan muni ape ape sengax lex itu luwex dengan kebot. Lamun lex Lombok sekedix dengan kebotne, jari bengax gitax dengan sax bekiwox kiwox. La keceket dengan tye, ngawis kadu kiwox kejelapn aneh, unin dengan sax bengax. Akhlak sino te kadu lempengang peri laku adexn bagus mental spiritualte. Lagux adat terutame ye te kadu sekedar hiasan dait langan boyax mangan. Cobaxang boyax dedare Sasak sax wah istikomah bejilbab terus suruxn taek panggung kance lox udin ngigel ngigel. Pasti nden mele, sengax ye peliharax akhlaxne. Lagux cobaxang boyax dedare sax biase kadu kelambi kaos ape jins, pastin soark ketak six demen te surux milu lex panggung.

Laex bangse Sasak sino belondan, bekelombas, ye kadu kulit kayux utawe gedeng jari kelambin lex bagian sax pemalix (tabu). Dengan Sasak sax tulen sino mulai maju sax wahn te jajah six tau kowok aix. Penjajah tite ndexn dengan Kulande doang lasingan. Mulai te jajah six dengan Jawe Majapahit, terus, Sax olex Sembawax, Sulawesi dait secara kultural Banjar dait Melayu. Selain sino dengan Tegis (Portugis), Melage (Spanyol), Persiye, Inggris dait Kulande wah doang jajah ite timax sekedix. Lagux sax paling kowat jajah ite ye sino Tau Bali. Lex abab IX, dengan Sasak lex KLU ye Bude, jari buktine arax te dait patung Buda lex ito, sax nane te simpun lex musium nasional. Terus wahn sax tame dengan Bali luwex sax milu jari Hindu, lagux akhirn tulax malik sengax Bude Sasak ye lainan keyakinane. Ndexn semate anut Dharme lagux arax sax te aran genius lokal/nilai mesax. Sax uwahn tame Slam, dengan Sasak jari meredeka oleh selapux jajahan.Lagux meredeka sino sebates akidah. Merdeka ndexn arax dengan sax lebih mulia sengax lex Selam sax paling utame sino dengan sax beduwe ilmu dait takwe. Lagux sax uwahn bebuteng negare Indonesia, dengan Sasak, idup marax ye tejajah isix bangsen mesax.

Rempung tau Sasak sax paran dirixn menak begulah boyax kuase, selapuxn gawex adexn te akux six dengan luwex. Piyax dirixn beduwe adat sax lain sax dengan luwex ndexn ketaon. Adat sax piyax idupte sengke, pasti bedowe motif ekonomi, politis. Kembexn pade besiax pekare dengan merarix?. Olex pican tau Sasak te pesulit merarix?. Kembexn pade besual pekare dengan nyongkol?. Sai ngarang ngarang acare nyongkol sax pesulit dengan merarix? Terus pesulit dengan lain, terus pesulit selapux tau Sasak sax ndex ketaon ape ape?. Dengan merarix kan wah sunatullah, alamiah sino. Kanggo ne perariang dedaren lamun wah pade saling kemelex. Makat pulisi milu milu nangkep dengan merarix. Lamun dengan maling utawe menculik baruxn tetangkep. Lamun dengan Sasak mele gentix kebiasaan merarix odax, makat merarix sixn pade ributang. Kan ino masalah pendidikan. Sai sax terdidik bagus ndexn mungkin merarix odax jangke betian bejulu. Dong mbe taox akhlaxn meno?.

Akhlax sino kadu akal sehat, beduwe dasar dait pertimbangan belo gati. Lamun adat sifatn strategis, pragmatis, taktis ,ekonomis, lokal dait politis doang. Jari berembe semeton jari inax amax sax wah besyahadat, sax wah te baptis, sax wah te siram kembang, sax wah te perajax marax ogoh ogoh, sax wah te wisuda, la sang pade perot de jari Tau Sasak. Bimbang terus lamun arax dengan beketowan, sili, gedeg, tersinggung. Cobax ite pade jujur ntan, selapux adat tite, ndexn bau selesaiang pekare pekare sax sulit, ye ampoxn terimax ugam Selam isix papux balooxte laex, sengax ugame Selam sino beduwe langan sugul (solusi) kadu pekare sax bilang jelo. Makat ite perot lalox ngkahang nyondol lamun arax masalah sax lebih peren, umpame jangke ite ndex sembahyang. Makat ite perot lalox ngkahang selapux sax ngerugiang dengan luwex?.

Dengan Sasak sino sifat asline Matriarkal, Inaxn jari puset selpuxan. Kan mule dengan nine sax paling nomer sopox lex duniye sine. Ye ampoxn sebut TUHAN dengan Sasak kena “NENEX”. Nene artine susu, taox ite nyusu, ndex sekedar nyusu waktu te kocet, lagux taoxte nyusu ilmu. Kan Inaxte sax te sebut epen bale. Ye doang ngepe selapuxn. Lamun bedoxe munin, O NENEX KAJI SAX KUWASE!. Nenex (Inax) Kaji (Tuan/Lord) Sax Kuwase. Tuhan sax kuase sax icanin ite idup marax ntan Inaxte sino. Ye ampoxn cocok Tau Sasak six Ugame Slam. Sengax lex Slam sino Sorge arax lex lampak naen Inax!. Ngkah ite campur isix pakere dengan Arab sax bakhil, jahat dst, ino pekare lain, pakere manusiye sax ndex bekait isix ajahan Ugame Slam. Ite gedeg six tau Arab, ape alasante, marax sax lex atas, ite sili, sang sengax ite sakit utawe takut.

Pekare epen bale lex gumi paer, ye pekare sax nomer sekex peren ne. Dengan nine Sasak ye mule jati sax paling te muliyax lex duniye sine. Kanax nine Sasak ite sebut DEDARE atine ape?. Dedare artin Bidedari, Diva, Angel!. Ye ndex sekedar menusiye kanak ninente sino. Ye Bidedari, lemax latn jax begentix jari EPEN BALE. Epen gumi paer, epen idup, epen salapuxn. Makatn arax tau Sasak sax bongoh dait perot lalox jangke ndexn bani bela bidedarin mesax, epen balen mesax! PEROT!

Inget solah solah ite pade beduwe bidedari, berembe jax bidedari sino, inax amax semeton jari?. Ye ndex marax manusye perot, ye BELAMBUNG, kekelep melayang layang lagux bau te demok. Jari enkahte paran ye kekelep marak layangan petox. Sanget agti ite pade tunax male lex kanak nine sax ite sebut dedare, papux baloxte sax uwah anut adatgame, ndexn mele siye siye dedarene. Berembe ntan adexn bidedari sax inges solah tye jari seke top markotop?. Ye terus te kelekang designer paling unggul lex gumi paer. Dadare te piyaxang KELAMBI LAMBUNG. Kelambi sax seke piyax bidedari seke melambung, melayang layang adexn pedas six begitax, adexte pedas bedayang, ino dedare ite ndexn pade six dengan lain. Dadare dait epen balente ite tolox lex atas, melambung le atas ite, terhormat.

Jari lamun ite masi perot ndex bani bait sikap konsisten, bangse Sasak jax ndexn gen maju maju. Ndex berarti selapux ite serahang lex dengan nine, lagux kehormatan ye sax mule jati ite tulakang julux adex ite jari Sasak Sax mule jati. Sai sai ndex sekolahang dedarene berarti ye tau Sasak Perot. Sai sai ndexn bani gentix adat sax kurang pas berarti ye tau Perot. Pakare sax lain lain jax bau te paran mudax mudax paso belax!. Aneh te beriuk mikirang, berembe ntante pade, revolusi tulak jok dirix ite sax istiqomah lex Ugame sax jari sendi akhlak te beradat dait bekelakuan adexn sax jelap gamax makmur sejahtere utawe REHAYU gumi paerte.

Wallahualambissawab

Marax meno dait ampure
Sax ikhlas

Hazairin R. JUNEP